تعریف کفسازی:

کفسازی، پوشاندن کف ساختمان یا محوطه با استفاده از مصالح مختلف است. بخش قابل توجهی از آسایش، بهداشت استفاده کنندگان و در عین حال زیبایی ساختمان ها و محوطه ها، به کیفیت و نوع اجرای کفسازی مرتبط است.

فاکتورهای مهم در کفسازی:

1- استفاده از مصالح و طرح ها

2- نحوه اجرا

3- نوع نگهداری و مراقبت از پوشش کف

جنس مصالح کفسازی می تواند طبیعی مانند سنگ و خاک، بصورت مصنوعی مانند آجر و موزاییک و یا ترکیبی از آن ها مورد استفاده قرار گیرد. کفسازی می تواند دارای نقوش هندسی ،غیرهندسی( نامنظم و ارگانیک) و یا ترکیبی از آنها باشد.

عوامل متعددی در انتخاب نوع  کفسازی دخیل هستند.

مهمترین عوامل تعیین کننده نوع کفسازی:

1-زمین شناسی منطقه:

تامین مصالح با توجه به شرایط موجود و فاکتورهای زمین شناسی صورت می گیرد.

سختی خاک، ترکیبات معدنی و آلی موجود در خاک منطقه و … مواردی است که باید قبل از انجام کفسازی بررسی شوند.

2-اقلیم منطقه:

تاثیر عناصر اقلیمی از جمله دما و رطویت در تعیین نوع مصالح در کفسازی می بایست در نظر گرفته شود؛ برای مثال در مناطق گرم و خشک از آجر نسبت به سنگ، بیشتر استفاده می شود.

3- نوع فضا:

باز، بسته بودن و یا نیمه باز بودن فضا و هم چنین سایه و آفتابگیر بودن محیط بر نوع کفسازی تاثیرگذار هستند.

4- عملکرد فضا :

نوع کفسازی در فضاهای با عملکرد مختلف باید متناسب با عملکرد همان فضا تعریف شود، به عنوان مثال کفسازی خیابان با مسیر دوچرخه سواری و یا پیاده رو و محل گردهمایی تفاوت دارند و تحت تاثیر استفاده از فضاها تعریف می شوند.

5- شرایط اجتماعی :

از دیرباز مجموعه شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در نوع کفسازی فضاهای تاثیر گذار بوده است؛ کف فرش های کاخ اختصاصی پاسارگاد مربوط به دوره هخامنشیان از سایر فضاهای مجموعه متفاوت ساخته شده است.

و یا کفسازی مقابل ساختمانهای عمومی مهم و شاخص مانند ساختمان مجلس، دادگستری، پاساژها و مراکز تجاری عمده شاخص از فضاهای اطراف متمایز ساخته می شوند.

6- کارفرما :

یکی از فاکتورهای تاثیر گذار در نوع کفسازی معابر خواست و نیاز کارفرما می باشد.

7- معمار:

دانش فنی معمار به عنوان هدایت کننده طرح و ساخت و ساز در تعریف کفسازی و نوع آن تاثیرگذار می باشد.

انواع کفسازی با مصالح متنوع

1-کفسازی سنگی

به طور کلی سنگ ها به طور دست نخورده و یا بصورت آماده سازی شده مورد استفاده قرار می گیرند. تصاویر زیر بکارگیری سنگ های طبیعی را نشان می دهد.

کفسازی ورودی باغ فین کاشان

استفاده از سنگ قلوه طبیعی

سنگ لاشه در کفسازی

استفاده از سنگهای آماده شده: منظور از سنگ آماده شده، سنگ هایی هستند که جهت کفسازی از نظر شکلی و سطحی دچار تغییرات می شوند.

اجرای پله با سنگ، ورودی آب انبار (عکاس:خانم احمدیان)

سنگفرش آژیانه : ترکیب سنگ و آجر در کفسازی را آژیانه می گویند.

2-کفسازی آجری

آجرهای رایج در کفسازی معمولا به شکل مربع، مستطیل و شش ضلعی با ابعاد و مشخصات مختلف وجود دارد.

کف فرش آجری،آجر خشتی

کفسازی با آجر قزاقی

کفسازی با آجر بصورت خفته راسته

کفسازی با آجر بصورت جناغی

کفسازی با آجر بصورت طرح حصیر چهارتایی

کفسازی با آجر بصورت طرح حصیر درهم

کفسازی با آجر بصورت کلاغ پر

کفسازی با آجر شش پهلو

کفسازی با آجر شکسته

3-کفسازی با کاشی

با اینکه کفسازی با کاشی قدمت طولانی در معماری ایران داشته است اما نسبت به سنگ و آجر کمتر مورد استفاده قرار می گرفت.

مشکل اصلی کاشی های سنتی در مقاومت فشاری سفال آن است، که تحت تاثیر بار متمرکز فرو رفته و ترک می خورد و از طرفی بر اثر برخورد اشیاء با سطوح کاشی باعث خش افتادن آن می شود.

امروزه آنچه به عنوان کاشی کف استفاده می شود، در بازار با نام سرامیک کف شناخته می شود که مقاومت فشاری و سایشی آن بالاست.

کفسازی با آجر و کاشی

4-کفسازی با موزائیک

موزاییک درجا:

نوعی کف بتنی است که شامل سنگدانه هایی در خمیر سیمان بدون برجستگی ایجاد می شود. کاربرد آن در کفسازی داخلی، راه پله و راهروها و حتی مکان های مرطوب مانند حمام می باشد.

موزائیک درجا-صاف و صیقلی

موزائیک پیش ساخته:

این نوع موزائیک در قالب های فلزی در ابعاد متفاوت ساخته می شود که بصورت اشکال گوناگون، عاجدار با نقوش مختلف و صیقلی و یکدست در بازار موجود است. موزائیک ها با سطوح برآمده که بصورت فرم های هندسی است خطر سر خوردن را کاهش داده و بیشتر در محوطه سازی و پیاده رو ها کاربرد دارد.

موزائیک پیش ساخته،مناسب برای سطوح خارجی

5- کفسازی بتنی

بتن شسته (واش بتن) درجا:

سطحی از بتن با سنگ شکسته های نسبتا کوچکی پر می شود که کفسازی زبر و در عین حال زیبایی به وجود می آورد. از کف واش بتن در پیاده رو ها و محوطه می توان استفاده کرد زیرا به علت داشتن مصالح سنگی، مقاومت سایشی بالایی دارند و هنگام برف و باران سطح  لیزی نخواهند داشت.

واش بتن در کفسازی معابر

واش بتن پیش ساخته:

این موزائیک ها در شرایط کارخانه و در ابعاد استاندارد و یا سفارشی قابل تولید است. سرعت در کفسازی و کیفیت بصری مناسب از ویژگی های آن است.

6- کفسازی با ریزدانه :

متداول ترین کفسازی در باغ ها است. سادگی، ارزان بودن و هماهنگی رنگ با پیرامون از ویژگی هابی کفسازی ریزدانه است.

نگارنده: مهندس فاطمه میرغیاثی