کارایی راهکارهای مدیرت تقاضای سفر

امروزه با توجه به آنکه افزایش ظرفیت تسھیلات متناسب با رشد تقاضاي سفر، امكان پذیرنمي باشد، بكارگیري راھکارھاي مدیریت تقاضاي سفر در مقایسه با راھکارھاي افزایش ظرفیت تسھیلات، از كارایي بالاتري برخوردار مي باشند. این مساله، مدیران و بھره برداران سیستم حمل ونقل را به توجه بیشتر در خصوص مدیریت تقاضاي سفر معطوف نموده است.

بر اساس تعاریف موجود، اصولا مدیریت تقاضاي حمل ونقل به راھکارھایی اطلاق ميشود كه ھدف از آن، افزایش بازده سیستم حمل و نقل است و به  افراد و جامعه كمك ميكند تا نیاز به جابجایي خود را رفع كنند.

مدیریت تقاضاي حمل و نقل، اغلب سبب كاھش حجم كل ترافیك وسایل نقلیه شده و سفرھا را بر اساس ارزش سفر و ھزینه ھاي سفر اولویت بندي ميكند.

در این روش به سفرھاي ارزشمندتر و با مدھاي كم ھزینه تر نسبت به سفرھاي كم ارزشتر و با مدھاي گرانتر اولویت داده ميشود.

با این تعریف واضح است كه این مدیریت به حمل و نقل عمومي، سفرھاي مشاركتي و حمل ونقل غیرموتوري به ویژه در شرایط تراكم در محیط ھاي شھري توجه خاص دارد.

اگرچه راھبردھاي انفرادي مدیریت تقاضاي حمل و نقل بر بخش كوچكي از سفرھا تاثیرگذار است اما پیامدھاي تجمعي برنامه ھاي جامع مدیریت تقاضاي حمل و نقل بسیار پر اھمیت تر است.

مدیریت درتقاضای سفر

به طور خلاصه ميتوان گفت مدیریت تقاضاي حمل و نقل به علت افزایش تعداد انتخابھاي حمل و نقل، ارتقاي كیفي عوامل راحتي و آسایش و نیز افزایش سرعت مدھاي جایگزین، قیمت گذاري كارامد تسھیلات حمل و نقل و ایجاد انگیزه ھاي مالي در كاربران، ترویج استفاده از مدھاي جایگزین و تغییر در كاربريھا به منظور بھبود دسترسي ھا و كاھش وابستگي به اتومبیل در كاھش تعداد سفرھاي خصوصي موثر است.

مفاھیم اولیه مدیریت تقاضاي سفر از اوایل دھه 1970 میلادي به وجود آمده است. در آن زمان، ھدف از مدیریت تقاضاي سفر این بود كه براي سفرھاي وسایل نقلیه تك سرنشین، گزینه ھاي مختلفي ارایه شود تا بدین ترتیب از تعداد سفرھا كاسته شده و در مصرف انرژي صرفه جویي گردد. ھمچنین بھبود كیفیت ھوا و كاھش تراكم در ساعات اوج ترافیك حاصل شود.

امروزه مدیریت تقاضاي سفر، دامنه وسیعي از اھداف را در بر گرفته و شامل بھینه نمودن عملكرد سیستم حمل ونقل مي باشد.

در این سیستم، تاکید بر جابجایي افراد و کالاھا به جاي وسایل نقلیه، اولویت دادن به مدھاي کاراتر نظیر پیاده روي، دوچرخه سواري، ھم پیمایي و حمل ونقل ھمگاني، ادغام سفرھا و حذف سفرھاي تکراري و سفرھایي که بدون حضور فیزیکي فرد و از راه دور قابل انجام است .

و نیز تغییر در رفتارھاي سفر نظیر زمان، مسیر، مد و مقصد سفرھا مورد توجه مي باشد.

اهداف و نتایج ارزیابی مدیریت 

ھدف از این مطالعات، ارزیابي كارایي راھکارھاي مدیریت سیستم ھای حمل ونقل متناسب با شرایط كشور مي باشد.

از این رو در این مطالعات در ابتدا نسبت به ساخت یك مدل ریاضي به منظور ارزیابی کارایی راھکارھای مدیریت سیستم ھای حمل ونقل پرداخته خواھد شد كه در آن، متغیر وابسته، شاخص ارزیابي كارایي راھکارھا و متغیرھاي مستقل، شاخص ھاي اندازه گیري معیارھاي كمي و كیفي تاثیرگذار در کارایی آنھا ميباشد.

با توجه به آنکه استفاده از نتایج مدل مذکور جز با تعیین مقادیر متغیرھای آن که ھمان شاخص ھاي اندازه گیري معیارھاي كمي و كیفي تاثیرگذار در عملكرد استراتژي ھا میباشد، امکانپذیر نمی باشد، به منظور تعیین مقادیر آنھا از نتایج مدل ھاي شبیه سازی برآورد عملکرد شبکه استفاده خواھد گشت.

قابل ذكر است چنانچه امكان تعیین مقادیر عددي برخي از شاخص ھا از نتایج مدلھاي شبیه سازی برآورد عملکرد شبکه وجود نداشته باشد، بر حسب مورد از روشھاي مقتضي نظیر تكیه بر آمار و اطلاعات موجود در مراجع مختلف استفاده خواھد شد.

بابر این امروزه به کمک این مدل ها و ارائه راههارهای متناسب با تقاضای سفر همچنین با فزایش فعالیتهای از راه دور و دسترسی همه شهروندان این امر بهتر و بیشتر از پیش محقق میگردد .

در ادامه خواهیم گفت که راهکارهای عملی برای حل کاهش تقاضای سفر چیست.پس همراه ما باشید.

نویسنده :دکتر رقیه ودایع خیری